De 22-jarige Boyan Slat heeft plannen gepresenteerd die enorm afwijken van de manier waarop hij oorspronkelijk de oceaan wilde gaan bevrijden van plastic.
“De daadwerkelijke schoonmaak kan nu veel eerder gaan beginnen dan verwacht”, aldus Slat tegenover Business Insider.
“In plaats van eind 2020, gaan we binnen twaalf maanden start, as we speak worden de eerste onderdelen geproduceerd.”
Oorspronkelijk had de oprichter van The Ocean Cleanup samen met zijn team een systeem bedacht waarbij er een enorme opvangbak werd vastgemaakt aan de oceaanbodem. Verschillende wetenschappers waren sceptisch over dit plan. Met de nieuwe plannen gaat Slat kleinere opvangbakken in de oceaan leggen, daarbij worden ze niet meer vastgemaakt aan de zeebodem. Er komen zware ankers aan te hangen, op zo’n zeshonderd meter diepte. Op deze manier drijven de systemen automatisch naar de plekken waar ze heeft meest efficiënt plastic kunnen verzamelen.
Bij de presentatie van afgelopen donderdag heeft het team laten zien hoe het precies werkt.
"Deze systemen zullen automatisch drijven naar de plekken waar het plastic is. In plaats van dat we in tien jaar tijd 42 procent van het plastic kunnen verwijderen kunnen we nu in vijf jaar tijd vijftig procent van het plastic verwijderen", aldus Slat.
Volgens Slat hebben verschillende modellen aangetoond dat de nieuwe manier een stuk efficiënter is, er zijn echter nog geen echte tests gedaan op zee die dat kunnen bevestigen. Het nieuwe systeem heeft ervoor gezorgd dat The Ocean Cleanup onlangs een bedrag van ruim 24 miljoen euro heeft gekregen van donateurs, waaronder de bekende ondernemers uit San Fransisco, Marc Benioff en Peter Thiel. Sinds 2013 hebben ze nu een bedrag opgehaald van bijna 35 miljoen euro.
De grote vraag is nu: gaat het werken?
Het drijvende systeem. Foto: Erwin Zwart / The Ocean Cleanup
Gigantische verzameling van troep
The Ocean Cleanup is al jaren bezig om dit complexe probleem op de kaart te zetten. Op vijf plekken komen verschillende stromingen samen, daar is het plastic geconcentreerd.
Deze vijf plekken zien er niet uit als eilanden vol met plastic. Veel mensen die in de gebieden hebben gezeild zeggen dat je het niet ziet, maar het zit er wel en het is vies en gevaarlijk. Het plastic wordt gegeten door zeeschildpadden, zeehonden, vogels en andere dieren, al deze dieren worden vergiftigd. Uiteindelijk komen de plasticdeeltjes in vissen terecht en dat krijgen wij weer op ons bord.
De TedTalk van Slat die in 2012 viral ging zorgde voor een hoop opschudding. Wetenschappers waren niet overtuigd van zijn plannen om de grootste offshore operatie ooit op te zetten.
Het anker waar het systeem aan vast zit. Foto: Erwin Zwart / The Ocean Cleanup
Het team van Slat heeft het systeem alleen nog getest in laboratoria en simulaties, het blijft voorlopig dus nog theorie. Maar de voordelen van het nieuwe, kleinere systeem helpen zorgen ervoor dat er steeds meer twijfels aan het systeem worden weggenomen. Elk systeem kan apart worden gecontroleerd, bij eventuele schade kunnen de systemen veel sneller worden weggehaald om te worden gerepareerd. Financieel gezien is het ook makkelijker om op te schalen, de drempel om nieuwe systemen te bouwen is een stuk lager.
"Het systeem is beter, sneller en goedkoper", aldus Slat.
Argumenten sceptici
De afwezigheid van bewijs dat het systeem werkt zorgt er voor dat wetenschappers die eerder kritiek hadden nog steeds niet zijn overtuigd. De krachten van de oceanen zijn sterk, niemand weet hoe het systeem hierop reageert. Als de systemen breken helpen ze mee met het afvalprobleem.
Wetenschappers hebben ook hun zorgen geuit over de mogelijke schadelijke effecten bij vissen en andere dieren in de oceaan. Ook is het nog de vraag of het plastic dat verzameld wordt wel allemaal kan worden gerecycled. Dan zijn er ook nog wetenschappers die laten weten dat het afval dieper in de oceaan zit dan het team van The Ocean Cleanup verwacht.
"Veel van het plastic afval zit te diep om weg te kunnen halen'', aldus wetenschapster Nancy Wallace. Wel vindt zij dat het team van Slat moeten worden geprezen. "Ze hebben dit probleem op de kaart gezet."
"Hoe meer mensen dit probleem gaan inzien, hoe meer mensen zich zorgen gaan maken. Ik hoop dat al deze mensen gaan vragen: wat is de volgende stap op dit probleem op te lossen?", aldus Wallace.
Zo ziet het complete systeem er uit. Foto: Erwin Zwart / The Ocean Cleanup
Misschien zijn er wel efficiëntere manieren om dit probleem te tackelen. Een van de bekendste critici van de plannen van The Ocean Cleanup is Kim Martini. Hij is van mening dat de systemen moeten worden aangelegd op plekken waar al het plastic de oceaan in gaat.
Andere mensen zeggen dat je moet zorgen dat plastic überhaupt niet de zee in gaat. De Ocean Conservancy heeft al meer dan negentig miljoen kilo troep van stranden weggehaald. Ook in Baltimore hebben ze met een speciale manier al bijna zevenhonderd duizend kilo uit de haven gevist.
Al deze manieren halen niet het plastic op dat al door de oceanen drijft. Als het aangekondigde systeem van The Ocean Cleanup werkt is dat fantastisch, een geweldige prestatie. De eerste resultaten van Slat's plannen zullen begin 2018 te zien zijn, zoals de planning nu is.